De klimaatupdate – alweer een zeer warme en droge zomer

In ‘De Klimaatupdate’ geeft Arne Ven, adviseur klimaatverandering voor het onderwijs in het Global Change Ecology centrum van de Universiteit Antwerpen, ons meer informatie – goed en slecht nieuws – over wat er afgelopen maanden zoal ter sprake kwam dat te maken heeft met klimaatverandering. Na een jaar zonder De Klimaatupdate – we hopen dat je onze blogreeks Oplossingen voor de klimaatproblematiek kon smaken – geeft deel 13 een nieuwe update van klimaatnieuws: de zomer van 2022 is nog maar halfweg, maar nu al extreem droog en warm.

Voor de vijfde keer in zes jaar tijd een warme en droge zomer

Wie het blogarchief van Scientists4Climate doorkruist, merkt op dat we in mei 2020 spraken van het vierde droge en warme jaar op rij. ⁽¹⁾ Toen moest de zomer van 2020, met onder andere een hittegolf van 12 dagen lang, nog komen. ⁽²⁾ Terwijl het enkel vorig jaar bij ons in België koel, somber en vooral extreem nat was, ⁽³⁾ is deze zomer de vijfde warme en vooral droge zomer in zes jaar tijd. ⁽⁴⁾ We lijken er gemakkelijk aan te wennen, of zoals Pieter Boussemaere voor De Standaard schreef: “Een zomer zonder hittegolf vinden we al geen zomer meer, zo snel went de opwarming.” ⁽⁵⁾ Dit is echter allesbehalve goed nieuws. Hittegolven, en de daarmee vaak gepaard gaande natuurbranden, houden steeds meer gezondheidsrisico’s in. De gevolgen van klimaatverandering nemen volgens het WHO seizoen na seizoen en jaar na jaar toe. ⁽⁶⁾

Waarom neemt het aantal en de intensiteit van hittegolven toe? Hier speelt meer dan enkel een toename van de gemiddelde temperatuur. Een drogere bodem versterkt de hitte omdat er minder koeling is door verdamping van water, en ook de veranderende straalstroom zit er voor iets tussen. De straalstroom is een zeer sterke wind die op grote hoogte van west naar oost circuleert en de koude lucht in het noorden scheidt van de warme lucht in het zuiden. Doordat het noordpoolgebied sterker opwarmt dan het gebied rond de evenaar, gaat de straalstroom afzwakken en meer meanderen, wat extreem weer zoals hittegolven in de hand werkt. Zie deze blog voor meer uitgebreide info. ⁽⁷⁾

Niet enkel bij ons…

Niet enkel in België is het deze zomer warm en droog. In Groot Brittannië gingen de temperaturen voor het eerst boven 40 °C, wat zonder de door de mens veroorzaakte klimaatverandering zo goed als onmogelijk zou zijn. ^(8,9) In Italië werd eerder deze zomer de noodtoestand uitgeroepen wegens de aanhoudende droogte en het opdrogen van de Po (die erg belangrijk is voor drinkwater en landbouw).⁽¹⁰⁾ Dit voorbeeld werd recent gevolgd door Frankrijk, waar tientallen gemeenten zonder drinkwater zitten. ⁽¹¹⁾ En ook in Spanje hebben ze een tekort aan water. Nog nooit was het er zo heet en zo droog. Er werd in juli zelfs een temperatuur van 47 °C gemeten. ⁽¹²⁾ Dit heeft bijvoorbeeld al negatieve gevolgen voor de oogst van olijven en productie van olijfolie. ⁽¹³⁾

*Foto 1: een uitgedroogde beek (foto unsplash.com)*

Ook buiten Europa is het alweer een extreme zomer. India en Pakistan hadden in maart en april al te kampen met extreme hitte die bovendien ongewoon vroeg kwam. Dat de klimaatverandering hier iets mee te maken heeft, is meer dan waarschijnlijk. ⁽¹⁴⁾ Terwijl het bij ons vorig jaar erg nat was, was het jaar 2021 een droog en vurig rampjaar voor o.a. West-Amerika en Canada. ^(15,16) Hittegolven zorgen wereldwijd voor steeds meer bosbranden, droogte en gezondheidsproblemen. Om mensen te sensibiliseren over de gevaren van hittegolven, denkt men er zelfs aan om (net als bij orkanen) hittegolven een naam te geven. ⁽¹⁷⁾

Gevolgen voor mens en natuur

Misschien vind je het leuk dat het zonnig en warm is. Je zonnepanelen zijn in ieder geval goed aan het werk. ⁽¹⁸⁾ Echter is de droogte en hitte voor mens en natuur in het algemeen geen goed nieuws. Bijvoorbeeld verliezen sommige bomen door de droogte nu al hun bladeren. Dit zorgt ervoor dat ze verzwakken, waardoor ze ook gevoeliger worden voor ziektes en parasieten. ⁽¹⁹⁾ Ook onder water is het warmer dan normaal, wat nefast is voor het zeeleven dat aangepast is aan de anders relatief stabiele temperaturen van de oceaan. ⁽²⁰⁾ Wist je bijvoorbeeld dat mariene hittegolven een grote bedreiging vormen voor koraalriffen? ⁽²¹⁾ En dit kan grote impact hebben op het leven in de oceanen, aangezien koraalriffen fungeren als de kraamkamers van de oceaan.

Ook sportliefhebbers zullen de gevolgen van klimaatverandering moeten trotseren. Bijvoorbeeld sportevenementen zoals de Tour de France zullen steeds meer rekening moeten houden met toenemende kansen op droogte en hittegolven. ⁽²²⁾ De hinder veroorzaakt door enkele klimaatactivisten tijdens de Tour van 2022 zal klein bier zijn tegenover de impact van toekomstige weersextremen.

*Foto 2: sporten in de zomer wordt steeds moeilijker en gevaarlijker (foto unsplash.com)*

Wordt zeker nog vervolgd…

Bronnen

De klimaatupdate – alweer een zeer warme en droge zomer

Search

Recent Posts